Ring van Europese ijzersteden

De IJzerverwerkende industrie neemt in het heden, verleden en toekomst een belangrijke rol in voor de samenleving in Oude IJsselstreek.

Eeuwenlang hebben natuurlijke bodemschatten zoals ijzer en oer, mensen met elkaar verbonden tot ver over landsgrenzen heen. Voor veel steden verspreid over heel Europa betekende ijzer de bakermat van hun economie en bracht de steden tot grote bloei.

Begin deze eeuw hebben verschillende steden in Europa deze cultuurhistorische verbondenheid met het ijzer en smeden bevestigd door de oprichting van de Ring van Europese IJzersteden. De steden binnen de Ring streven naar een langdurige zorg en instandhouding van de regionale ijzer- en smeedcultuur door middel van samenwerking en vriendschap.

Gemeente Oude IJsselstreek is op 30 juni 2005 lid geworden van de Ring van Europese IJzersteden.

Waarom is Oude IJsselstreek lid van de Ring van Europese IJzersteden?

Het lidmaatschap stelt de gemeente in staat om internationale ervaringen te delen en deel te nemen in projecten die voor onze gemeente van belang zijn. Het ijzer verbindt en de belangen die hiermee verbonden zijn, worden vanuit een sociaaleconomische, culturele en toeristische invalshoek opgepakt. Een gezamenlijke aanpak en samenwerking is ook belangrijk voor de projectsubsidies die bij de EU worden ingediend.

Ieder jaar wordt in één van de steden van de Ring een jaarvergadering gehouden waarbij de toekomstplannen worden besproken. Gemeente Oude IJsselstreek was in september 2010 en in september 2021 gastheer van deze internationale jaarvergadering.

Website Ring van Europese IJzersteden

• Men ondersteunt de regionale verscheidenheid in smeden, kunstsmeden en ijzerbewerking binnen Europa op alle niveaus.
• Men wisselt ideeën uit, staat open voor nieuwe ideeën en communiceert, trots op bestaande tradities.
• Men ondersteunt de jonge gezellen en kunstenaars; iedere stad binnen de Ring zou hen werk en onderdak moeten kunnen bieden.
• Men ontwikkelt een internationaal netwerk dat de steden van de Ring gezamenlijk en met één duidelijk imago presenteert.

Bij binnenkomst in de verschillende kernen in de gemeente hangen borden waarop staat dat Oude IJsselstreek lid is van de Ring. Wat houdt dit nou precies in? vragen veel mensen zich af.

We hebben daarom een paar jaar geleden besloten dat we hier wat meer aan kunnen doen. De Ring van Europese IJzersteden mag meer bekendheid krijgen. Daarom is een werkgroep IJzeren Ring opgericht met daarin leden uit verschillende organisaties binnen de gemeente. Deze werkgroep heeft onder meer als doel om de toegevoegde waarde van het lidmaatschap van de Ring beter bij inwoners en regionaal onder de aandacht te brengen. De werkgroep heeft een door de gemeenteraad vastgesteld budget ter beschikking. Enerzijds voor deelname aan de jaarlijkse vergadering, contributies en dergelijke. Anderzijds voor het ontwikkelen en uitvoeren van diverse lokale activiteiten en projecten om dit doel te bereiken.

Schoolproject duurzaam smeden

Een groep leerlingen van het Almende college  (3e jaars van het Laudis) is samen met smid Paul Klaasen en kunstenaar Léon Marie Dekker in het voorjaar van 2023 aan de slag geweest om te kijken op welke wijze smeden en duurzaamheid samen kunnen gaan. 

Thema van het project was: Duurzaamheid - van erts tot staal. De vraag die centraal stond: wat betekent duurzaamheid voor de toekomst van het ambachtelijk smeden? In kleine groepjes hebben de leerlingen informatie verzameld over verschillende soorten brandstof (van houtskool tot gas) de invloed daarvan op het milieu, mogelijke vervangers hiervoor, zoals waterstof en inductie, en wat daar mee gebeurt.

Project Houtskool maken 2021

In oktober 2021 vond het project houtskool maken plaats. In een grote houtskoolmeiler werd hout gestookt tot houtskool. Tot nu toe is het maken van houtskool een onderbelicht proces geweest, terwijl veel mensen in onze regio hiermee hun geld verdiend hebben. Ook hebben archeologen afkomstig van de Veluwe drie kuilmeilers voor academisch onderzoek gemaakt. De deelnemers sliepen in tentjes op het terrein, omdat er dag en nacht toezicht nodig is. De regen en kou heeft hen met name ’s nachts verschillende malen parten gespeeld, maar het evenement werd doorlopend bezocht door geïnteresseerde bezoekers die soms tot driemaal toe terugkwamen om te kijken.

Vervolgens werd dit houtskool gebruikt in het project ‘ijzer maken’ waarbij kleine schachtoventjes werden gevuld met houtskool en oer.

Bekijk de compilatie van het project Houtskool maken.

Project IJzer maken

Tijdens de Iron Smelting Days in 2021 werd ijzer gemaakt in kleine schachtoventjes. Voor het stoken van de kleine schachtoventjes werd de zelfgemaakte houtskool gebruikt.

Bekijk de compilatie van het project IJzer maken.

Project afvalbakken

Het project ‘afvalbakken maken’ is overgenomen uit de lidstad Kolbermoor Duitsland. Daar werkt men al jaren aan ijzeren afvalbakken in de openbare en niet-openbare ruimte. Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt (sociale problemen, moeilijk opvoedbaar, autisme en dergelijke) maken de bakken.

In Oude IJsselstreek is een afvalbak gemaakt door vier jongeren in samenwerking met smid Paul Klaasen. De jongeren bedachten zelf het idee voor het logo. De eerste opdrachtgever is de gemeente en de bak staat in de hal van het gemeentehuis.

Mocht u ook interesse hebben voor een dergelijk afvalbak, dan kunt u contact opnemen met Paul Klaasen via info@kleinprojekt.nl

Project IJzerwijs

Elk jaar kwamen in mei verschillende basisscholen uit Oude IJsselstreek, maar ook uit Duitsland, naar smederij CIVON om te werken met ijzer en koper. Doel was om de kennis over de techniek van het smeden en metaalbewerking te vergroten en daarnaast de interesse voor het vakmanschap, ambacht en techniek te prikkelen.

Het project IJzerwijs is ook opgenomen in het programma van Leonardo da Vinci Innovation, een Duits-Nederlands initiatief in de Achterhoek en Kreis Borken om permanente aandacht voor de wereld van de techniek te bewerkstelligen en daarmee de Euregio op de kaart te zetten.

Wilt u op de hoogte blijven van de activiteiten van de Ring van Europese IJzersteden?

Meld u aan voor de nieuwsbrief Ring van Europese IJzersteden