Veelgestelde vragen over de afvalinzameling vanaf 2024

Grondstoffen voor nieuwe producten en materialen raken op. Daarom wil de gemeente de manier waarop we omgaan met afval en grondstoffen veranderen. Dat betekent dat we zuiniger moeten omgaan met de grondstoffen die we nog hebben, dat we beter moeten recyclen en minder onnodig moeten weggooien. Als we meer hergebruiken zorgen we beter voor het milieu, want er wordt minder CO2 uitgestoten en minder water gebruikt. We willen toewerken naar een samenleving waarin afval niet meer bestaat en alle grondstoffen telkens weer worden gebruikt.

Veel minder afval naar de verbrandingsoven

De afvalberg wordt kleiner als we de grondstoffen goed apart houden van het échte restafval. Glas in de glasbak, groente-, fruit- en tuinafval en etensresten (gft+e) in de groene container, enzovoorts. Uit onderzoek blijkt, dat er nog te veel bruikbare grondstoffen in de grijze containers en ondergrondse containers zitten. Vooral groente-, fruit- en tuinafval, groenafval en verpakkingen van plastic, blik en drankenkartons (PBD) en puin. Al die grondstoffen gaan naar een grote verbrandingsoven en worden daar vernietigd. Terwijl er meestal nog nuttige producten van gemaakt hadden kunnen worden.

Nu heeft de gemiddelde inwoner van Oude IJsselstreek jaarlijks meer dan 110 kilogram restafval. We willen dat als gemeente terugbrengen van 50 kilo restafval in 2025 naar 25 kilo in 2030. Daarna moet het nog minder worden, tot er (bijna) geen restafval meer over is.

Dit is haalbaar als we de waardevolle grondstoffen nog beter scheiden van het restafval, minder onnodig weggooien en voorkomen dat afval ontstaat. Er zijn al gemeenten zoals Bronckhorst, Oost-Gelre en Olst-Wijhe die nu al 50 kilogram of minder per persoon restafval overhouden. Maar volledige circulair worden lukt een overheid of inwoners niet in hun eentje. Hiervoor hebben we ook ontwerpers, producenten, detailhandel, consumenten, inzamelaars en recyclers nodig.

Invoeren bedrag voor restafval per keer in 2024

U gaat vanaf 1 januari 2024 niet meer alleen een vast bedrag per jaar betalen. U betaalt dan een vast bedrag plus een bedrag voor het aanbod van restafval. Vanaf 2024 betaalt u voor elke keer dat u de grijze container aan de straat zet of voor elke keer dat u een afvalzak in de ondergrondse container voor restafval doet. U betaalt dan dus voor het verbruik van restafval. Zo werkt het ook bij de afrekening voor bijvoorbeeld stroom, water en gas.

Waar nodig regeling op maat

Voor sommige bewoners verandert er in 2023 ook iets in de manier waarop zij hun afval kunnen aanbieden, zodat zij afval nog beter kunnen scheiden. Vanaf het najaar kunnen inwoners die in een appartement of bovenwoning wonen, hun gft+e bijvoorbeeld gescheiden aanbieden. Er komen meer plaatsen waar zij hun PBD, papier en karton kwijt kunnen. Ook voor mensen met een medische aandoening en mensen met een laag inkomen komt er een regeling. Bedrijven die reinigingsrecht betalen gaan ook een bedrag voor restafval betalen. Voor wie iets extra’s verandert, krijgt voor zover mogelijk aparte informatie van de gemeente.

Voorlichting

Er volgen voorlichtingscampagnes en de gemeente heeft twee afvalcoaches, waar u terecht kunt met uw vragen over afval. Samen met de basisscholen en het voortgezet onderwijs gaan we aan de slag met uitleg over de circulaire economie en afvalscheiding.

En verder willen we

• voorkomen dat het bedrag voor restafval zorgt voor meer dump en zwerfafval. Daarom gaan we meer controleren vanaf 2024 wanneer het bedrag wordt ingevoerd;
• ervoor zorgen dat de grondstoffen schoon blijven, zodat deze gerecycled kunnen worden. De afvalcoaches houden hier extra toezicht op;
• afval voorkomen en voedselverspilling tegengaan (afvalpreventie);
• op het gemeentehuis het goede voorbeeld geven met afvalscheiding en afvalpreventie;
• samen met onze ketenpartners voor zoveel mogelijk recycling zorgen.

Vanaf 1 januari 2024 wordt het bedrag voor restafval ingevoerd.

De gemeente vindt het belangrijk dat u onze maatregelen steunt. Daarom is er voorafgaand aan het nieuwe beleid, een participatietraject geweest. Alle inwoners van Oude IJsselstreek konden hun mening geven over mogelijke maatregelen en met ideeën komen. We hebben geprobeerd een goede balans te vinden tussen wat u als inwoner vindt, de gevolgen voor het milieu en de kosten.

Elke gemeente heeft een zorgplicht voor het inzamelen en verwerken van afval bij huishoudens. Dit is geregeld in de Wet milieubeheer, die de basis vormt voor regels over alle milieu-aspecten bij bedrijven en inwoners. Binnen de kaders van deze wet, bepaalt elke gemeente zelf haar beleid. De gemeenteraad van Oude IJsselstreek heeft hiervoor een beleidsplan in september 2022 vastgesteld: het VANG-beleid 2022-2030. VANG staat voor Van Afval Naar Grondstof. Een van de maatregelen uit dit plan is het invoeren van een bedrag voor restafval. Doel is afvalscheiding te stimuleren. U kunt geen bezwaar maken tegen het beleid en de bijbehorende verordeningen.

Wanneer je gebruik maakt van de ondergrondse containers met een afvalpas, ontvang je voor 12 december een nieuwe afvalpas van ons. Wanneer de nieuwe pas werkt, mag je de oude pas doorknippen en weggooien. Probeer voor de zekerheid eerst uit of de nieuwe pas werkt, voordat je de oude weggooit.

De gemeente wil minder restafval, meer hergebruik van waardevolle grondstoffen en meer grip op de kosten voor het afvalbeheer. Hierbij helpt een tariefsysteem.

Meer afvalscheiding door ‘de vervuiler betaalt’

Met een bedrag voor restafval wordt apart afgerekend voor het afval dat niet te recyclen is (restafval). Huishoudens die goed scheiden betalen minder dan huishoudens met veel restafval. Zo wordt goed afval scheiden financieel beloond en geldt ‘de vervuiler betaalt’. Dit stimuleert afvalscheiding. De helft van alle gemeenten in Nederland heeft zo'n systeem (ook wel tariefsysteem genoemd) waarbij het restafval apart betaald wordt. Uit alle onderzoeken blijkt telkens weer dat dit zorgt voor veel meer afvalscheiding: gemeenten die het restafval apart afrekenen hebben veel minder restafval dan gemeenten zonder.

Lagere afvalstoffenheffing in gemeenten waar het restafval apart betaald wordt

De kosten om restafval te verwerken stijgen hard. Dit komt door de hogere bedragen die gemeenten moeten betalen voor het verbranden van restafval en door de extra belastingen van het Rijk. Doet een gemeente niets aan de hoeveelheid restafval, dan wordt de rekening de komende jaren steeds hoger.

Uit de onderzoeken blijkt telkens weer dat de kosten voor afvalbeheer in gemeenten met een tariefsysteem veel lager zijn dan in gemeenten zonder; een verschil van 19% tot 25%. Dat komt doordat in gemeenten met een tariefsysteem meer afval wordt gescheiden en minder restafval wordt aangeboden. Daardoor hoeft er veel minder (duur) restafval verbrand te worden én zijn er meer inkomsten van de herbruikbare grondstoffen.

Andere onderzochte maatregelen

De gemeente heeft ook andere maatregelen bekeken. De meeste maatregelen zorgen voor te weinig extra afvalscheiding. Naast een tariefsysteem is er nog een systeem dat in andere gemeenten zorgt voor meer extra afvalscheiding: ‘omgekeerd inzamelen’ waarbij inwoners zelf hun restafval naar ondergrondse containers brengen. Uit het participatietraject bleek dat er weinig draagvlak is in Oude IJsselstreek voor ‘omgekeerd inzamelen’. Daarom is hier niet voor gekozen.

Het nieuwe tariefsysteem gaat in op 1 januari 2024. Er komt een vast standaardbedrag per jaar (vastrecht) plus het bedrag voor restafval.

Het voorstel voor het vaste bedrag voor afval is:

• € 170,40 voor een eenpersoonshuishouden
• € 220,80 voor een meerpersoonshuishouden

Het voorstel voor het bedrag voor restafval is:

• € 2,50 voor het aanbieden van een zak restafval bij de ondergrondse container per keer
• € 8,50 voor het laten legen van de kleine container restafval (140 liter) per keer
• € 14,75 voor het laten legen van de grote container restafval (240 liter) per keer

U gaat niet betalen per kilogram restafval. De inzamelwagen weegt het restafval niet.

Nee. Het aparte bedrag geldt alleen voor het aanbieden van restafval. U betaalt niet apart voor het legen van de containers voor Groente, Fruit- en Tuinafval en etensresten (gft+e), papier en karton en het ophalen van Plastic, Blik en Drankkartons (PMD). Hiervoor betaalt u via het vast bedrag. Dat is ook zo voor bijvoorbeeld het ophalen van meubels en grof groen, het inzamelen van glas, Klein Chemisch Afval (KCA), textiel enzovoorts.

Nee, u krijgt geen korting. Het vaste deel van de afvalstoffenheffing is voor alle huishoudens gelijk. Hoeveel u betaalt voor restafval, heeft u zelf in de hand. Hoe minder restafval u aanbiedt, hoe minder u betaalt. Voor het vaste bedrag kunt u al het overige afval aanbieden zoals pbd, gft+e, papier, glas en meubels.

Tarieven afvalstoffenheffing belastingjaar 2023

Voor eenpersoonshuishoudens

• die gebruikmaken van een kleine grijze container € 180,00.
• die gebruikmaken van een grote grijze container € 283,80.

Voor meerpersoonshuishoudens

• die gebruikmaken van een kleine grijze container € 240,00.
• die gebruikmaken van een grote grijze container € 343,80.

Het vaste bedrag dat is voorgesteld voor 2024 is lager. Daar bovenop komt dan het bedrag dat afhankelijk is van hoe vaak het restafval aangeboden wordt.

Meer afvalscheiding gaat kostenstijging tegen

Helaas zijn er allerlei ontwikkelingen waardoor de kosten van het afvalbeheer stijgen. Deze kostenstijging is tegen te gaan door zo weinig mogelijk restafval aan te bieden. Dat is precies het doel van het nieuwe beleid.

In elke container aan huis zit een datachip. Deze chip is gekoppeld aan het adres van de woning waar de container bij hoort. De vuilniswagen registreert automatisch welke container is geleegd.

De ondergrondse containers voor restafval zijn te openen met een afvalpas. Elke afvalpas is gekoppeld aan het adres van de woning waar de pas bij hoort. De paslezer op ondergrondse container registreert wanneer een afvalpas is gebruikt om de inwerpklep te openen.

Net als nu, gaat u straks het vaste bedrag aan het begin van het jaar samen met de gemeentelijke belastingen (ozb en rioolheffing) betalen. Het bedrag voor restafval gaat u elk jaar achteraf betalen. Begin 2025 wordt het restafval over de periode 1 januari t/m 31 december 2024 verrekend. Ook dat gebeurt samen met de gemeentelijke belastingen.

U krijgt een vermindering van het vaste bedrag voor de periode dat u niet in de gemeente woont. Tegelijk krijgt u de afrekening van uw aanbod van restafval. We rekenen af per de 1e dag van de volgende maand.

De erfgenamen krijgen een vermindering van het vaste bedrag voor de resterende maanden van het jaar. Deze verrekening wordt toegepast per de eerste van de volgende maand. Ook krijgen de erfgenamen op datzelfde moment de afrekening van het aanbod van restafval.

Een tariefsysteem voor restafval is eerlijk. U betaalt alleen voor het restafval dat u zelf aanbiedt (‘de vervuiler betaalt’). Net zoals u alleen betaalt voor uw eigen stroom- of waterverbruik.

Komt u in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentebelasting? Dan hoeft u het vast bedrag niet te betalen. Én u krijgt over 2024 € 42,50 terug over het aangeboden restafval.

Mogelijk heeft u extra afval door uw ziekte of aandoening. Bijvoorbeeld stoma- en incontinentiematerieel en het materiaal dat vrijkomt bij nierdialyse, thuis beademen of sondevoeding. U heeft geen invloed op dit afval. Daarom krijgt u een compensatie voor de extra kosten.

• Maakt u gebruik van een ondergrondse container voor restafval? Dan kunt u een tegemoetkoming aanvragen in de kosten van maximaal 52 keer gebruik van de ondergrondse restafvalcontainer per jaar. Dit wordt verrekend bij de jaarlijkse aanslag afvalstoffenheffing. Die ontvangt u in februari.
• Maakt u gebruik van een grijze container aan huis voor restafval? Dan kunt u een extra grijze container aanvragen, die u alleen gebruikt voor uw medisch afval. Voor het laten legen van deze extra container voor uw medisch afval betaalt u niets.

Wilt u meer weten over deze regeling? Kijk dan op de pagina: extra afval door luiers of een chronische ziekte.

De Beleidsregel maatwerk bij medisch afval.

Maakt u als ondernemer gebruik van het gemeentelijke inzamelsysteem? Bij de invoering van het bedrag voor restafval gelden voor u dezelfde regels als voor inwoners. U betaalt vanaf 2024 hetzelfde vaste bedrag als een meerpersoonshuishouden.

Ja. Iedereen die zijn afval goed scheidt, kan de rekening omlaag brengen. Nu betalen gezinnen die hun afval niet goed scheiden net zoveel als gezinnen die wel goed scheiden. Met het bedrag voor restafval worden goede afvalscheiders beloond. Anderen worden uitgedaagd om nog beter hun afval te scheiden. Gezinnen met kinderen in de luiers besparen op hun afvalkosten door wegwerpluiers in de gratis luiercontainers te gooien. Deze staan verspreid over de hele gemeente. Zie mijnafvalwijzer.nl voor de locaties. Nog beter voor het milieu is het gebruik van wasbare luiers.

Met een bedrag verwachten we niet of nauwelijks meer afvaldump, zwerfafval of verontreiniging van grondstoffen. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat vervuiling geen groter probleem wordt of moeilijker te beheersen is na de invoering van een zogenoemd tariefsysteem, waarbij apart betaald wordt voor restafval. Op kwetsbare plekken waar wel meer vervuiling ontstond, was dat meestal tijdelijk. Ook blijkt dat de grondstoffen niet meer vervuild zijn in gemeenten met een tariefsysteem. Ook in de gemeenten Bronckhorst, Doetinchem en Wijk bij Duurstede - waar recent een tariefsysteem is ingevoerd – was er geen sprake van een toename van dump en vervuiling.

We zetten in het nieuwe beleid wel in op meer toezicht en handhaving op het goed aanbieden van afval. Dat doen we, omdat we nu al zien dat de grondstoffen meer vervuild zijn en daardoor minder goed gerecycled kunnen worden.

Ja. Ook als er afval achterblijft in de container. U moet er zelf voor zorgen dat uw container goed geleegd kan worden. Onder normale omstandigheden valt een container altijd leeg. De afvalinzamelaar schudt altijd extra met de containers. Is de container niet helemaal leeg? Dan bleven er (grote) voorwerpen in steken, was het afval teveel aangedrukt of was (nat) afval bevroren.

Tips: stamp de container niet aan en zorg dat wat u in de container gooit niet nat is en daardoor kan bevriezen.

Voor uw kosten maakt dat niets uit. U betaalt per keer dat uw container wordt geleegd en niet voor het gewicht. Als u de container aan de straat heeft gezet om laten legen, dan maakt het voor uw afrekening dus niet uit als iemand daar iets bij stopt voordat de container is geleegd. Maar het is niet netjes dat anderen afval in uw container gooien. Gebeurt dit toch? Spreek diegene hier dan op aan.

U mag zelf uw container afsluiten. Via verschillende websites zijn speciale sloten verkrijgbaar. Zorg ervoor dat u een type kiest waarbij er geen gaten in de container geboord hoeven te worden. Vergeet dan niet uw container te openen op de ophaaldag, anders leegt de inzamelwagen uw container niet.

Staat uw grijze container altijd in de voortuin omdat u geen achterom heeft? U mag zelf uw grijze container afsluiten. Sloten zijn verkrijgbaar via verschillende websites. Zorg ervoor dat u een type kiest waarbij er geen gaten in de container geboord hoeven te worden. En vergeet dan niet de container te openen op de ophaaldag, anders leegt de inzamelwagen uw container niet.

Is uw container kwijt of gestolen? Geef dit dan direct door aan Inovim. Bel naar 0800 333 66 99. U kunt ook mailen naar servicedesk@inovim.eu. De containers die als vermist zijn opgegeven worden direct geblokkeerd. Een geblokkeerde container wordt niet meer geleegd. Zo voorkomt u een onnodige afrekening.

De gemeente probeert het ophalen van afval betaalbaar te houden. Helaas zijn veel kosten de afgelopen jaren gestegen. Dat komt doordat het Rijk het steeds duurder maakt om restafval te verbranden. Ook wordt personeel en brandstof steeds duurder. Daar komt nog eens bij dat het recyclen van sommige grondstoffen duurder wordt. In Nederland steeg de afvalstoffenheffing in 2020 gemiddeld met 8,0% en in 2021 met 9,1%. Naar verwachting stijgt de gemiddelde heffing de komende jaren verder. Deze ontwikkelingen hebben we zelf niet in de hand.

Meer grip op de afvalkosten door meer afvalscheiding

Wat we wél in de hand hebben is het goed scheiden van grondstoffen en het verminderen van (duur) restafval. Doen we dat niet, dan stijgen de kosten nog meer. Het tariefsysteem, waarbij inwoners apart betalen voor restafval, zorgt voor meer afvalscheiding en minder restafval. En dat leidt tot meer grip op de afvalkosten. Financiële voordelen ziet u terug in een lagere afvalstoffenheffing (het is wettelijk bepaald dat gemeenten geen winst mogen maken op het afvalbeheer).

Nee. De kosten worden juist lager door betere afvalscheiding. Per saldo kost gescheiden ophalen minder dan alles in één container ophalen. Het verbranden van restafval is namelijk heel duur, terwijl de gemeente (meestal) een vergoeding krijgt voor de gescheiden grondstoffen. Uit onderzoek blijkt, dat de afvalstoffenheffing het laagst is in gemeenten met veel afvalscheiding.

Het is dus geldverspilling om waardevolle grondstoffen samen met het restafval te verbranden. Materialen als papier, textiel, glas en metaal hebben waarde. De ene afvalstroom levert meer op dan de andere. Van groente-, fruit- en tuinafval en etensresten (gft+e) wordt compost gemaakt en het levert biogas en warmte op. Dit is dus minder duur dan wanneer het wordt verbrand.

Nascheiding is als machines van het afvalverwerkingsbedrijf de grondstoffen uit het restafval halen om deze te laten recyclen. Op dit moment is nascheiding niet de beste keuze; het levert weinig grondstoffen op en ze zijn ook nog eens moeilijker te recyclen. Dat komt doordat de materialen vervuild zijn met nat/vies afval.

Nascheiding is alleen mogelijk voor verpakkingen van plastic, blik en drinkkartons (PBD)

Het is niet mogelijk om andere grondstoffen na te scheiden. Papier/karton, glas, textiel, chemisch afval, gft+etensresten, enzovoorts mogen niet in aanraking komen met vervuiling door ander afval. Dan kan het niet meer worden hergebruikt. In het landelijke en Europese beleid is het dan ook verplicht om inwoners deze grondstoffen zelf thuis te laten scheiden.

Een machine haalt minder PBD uit het afval dan inwoners thuis

Thuis scheiden is de beste keuze voor het milieu. De installatie kan maar een deel van het PBD uit het restafval halen; dit varieert van 8 tot 25 kilogram per persoon per jaar. Door het vuil aan de verpakkingen wordt het PBD niet altijd herkend door de machines. In Oude IJsselstreek scheiden inwoners thuis ongeveer 43 kilogram PBD per persoon per jaar. Veel meer dan een installatie doet.

Nascheiding van PBD is wel geschikt voor grootstedelijke gemeenten

Als het moeilijk is om afval thuis goed te scheiden, dan is nascheiding een goed alternatief. Vooral in de grote steden met veel flats lukt het inwoners nauwelijks om veel PBD te scheiden. Er is te weinig ruimte voor voorzieningen in huis en op straat. Daarom zijn veel grootstedelijke gemeenten aangewezen op nascheiding om toch nog een (klein) deel van het PBD te kunnen recyclen.

Restafval is het afval dat overblijft na afvalscheiding en in de grijze kliko of afvalzak komt. Na het ophalen wordt restafval vernietigd in een verbrandingsoven. Het overgrote deel van het afval dat nu in de grijze container of afvalzak zit, kan nog worden gescheiden. Minder dan 20% van de gemiddelde container is ‘echt’ restafval. Echt restafval is onder meer:

• Afval uit badkamer zoals wattenstaafjes en wattenschijfjes
• Sanitairdoekjes, gebruikte zakdoekjes, maandverband
• Inhoud stofzuigerzak
• Koffiecupjes
• Vieze pizzadoos
• Kattenbakgrind
• Kapot wijnglas
• Sigarettenpeuken
• Behang
• Kauwgum
• Vervuild of nat textiel
• Medisch afval, zoals stomazakken en katheters

De kampioen afvalscheiders houden minder dan één kilo restafval per week over. Hoe doen ze dat toch?

• ze houden ook alle kleine beetjes gft+etensresten, papier, glas, textiel, wegwerpverpakkingen, enzovoorts goed apart
• ze kopen weinig spullen
• ze gebruiken herbruikbare of wasbare producten en verpakkingen
• ze delen en ruilen apparaten en kleding met andere mensen
• ze gooien weinig spullen weg, omdat ze dit laten repareren of naar de kringloop brengen.

 Afvalcoach

Wilt u persoonlijk advies over afval? Stel uw vraag aan de afvalcoach via: e-mail grondstoffenteam@oude-ijsselstreek.nl of via telefoonnummer (0315) 292 292.

Wat zijn de regels, wat moet in welke bak of zak?

Alle regels voor het scheiden van afval zijn te vinden door in te loggen met uw postcode en huisnummer op www.mijnafvalwijzer.nl. Of doe een makkelijke en snelle check op www.afvalscheidingswijzer.nl.

De gemeente gaat inwoners stimuleren om zoveel mogelijk herbruikbare verpakkingen te gebruiken en wegwerpverpakkingen op de juiste manier te scheiden. Ook oefent de gemeente met andere gemeenten invloed uit via de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). De VNG maakt afspraken met het bedrijfsleven over het verbeteren van de recycling van verpakkingen. Hierdoor is de voorlichting al verbeterd en staat op steeds meer verpakkingen waar deze na gebruik in moet worden gegooid.

Veelgestelde vragen en tips over het scheiden van afval.

Vanuit de Wet Milieubeheer is de gemeente verplicht om afval in te zamelen bij haar inwoners. Volgens deze wet moet de gemeente de kosten voor het inzamelen en afvoeren van het afval doorberekenen aan de inwoners en mag de gemeente hierop geen winst maken.

Het is dan ook niet mogelijk om de gehele afvalinzameling ergens anders te regelen. U bent als inwoner verplicht om afvalstoffenheffing te betalen. Dit is vanaf 2024 verdeeld in een vast bedrag en variabel bedrag afhankelijk van hoe vaak restafval aangeboden wordt.

Voor 2024 geldt dus een vast bedrag van €170,40 of €220,80 (afhankelijk van het aantal mensen in uw huishouden). Ook als u geen restafval aanbiedt, betaalt u het vaste deel van de afvalstoffenheffing. Dit vaste bedrag is voor alles rondom afval in de gemeente, zoals de Kringloop, glasinzameling, inzameling/transport/verwerking van papier/gft+e/pbd et cetera.